จังหวัดสงขลา
ชื่อ แก่นข้าว
.................เป็นนิทานพื้นบ้านที่เล่ากันในจังหวัดสงขลา
มีเนื้อเรื่องว่า ในสมัยก่อนมนุษย์เราไม่รู้จักกินข้าว คงกิน แต่รำข้าว เมื่อทำนาได้ข้าวก็จะฝัดเอาแต่รำมากิน
ส่วนเมล็ดข้าวซึ่งเรียกว่า "แก่นข้าว" จะทิ้งเป็นกองๆ อยู่ทั่วไป ต่อมามีครอบครัวหนึ่งลูกเล็กคนหนึ่งไม่ยอมกินรำข้าว
เมื่อพ่อแม่จะต้มรำข้าวให้กินเหมือนลูกคนอื่นทั่วไป
เด็กคนนั้นจะไม่ยอมกินและร้องขึ้นทุกครั้งจนพ่อแม่รู้สึกรำคาญจึงพูดประชดว่า
"หมึงอีกินอ้ายไหรหา ร้อง ๆ เดี๋ยวกูต้มแก่นข้าวให้กินให้ตาย ๆ ไปเสียแหละ"
พอพ่อแม่พูดเช่นนั้น ลูกคนนั้นก็หยุดร้อง แต่อยู่สักครู่ก็ร้องอีก พ่อแม่จึงพูดด้วยอารมณ์เสียอีกว่า
"ทีนี้กูเอาแก่นข้าวมาต้มให้กินจริง ๆ แหละ ร้องไปต้า" ลูกคนนั้นก็หยุด
ร้องอีก พ่อแม่จึงไปเอาแก่นข้าวต้มให้กินจริงปรากฏว่าลูกคนนั้นดีอกดีใจ กินข้าวได้มาก
และเมื่ออิ่มก็นอนหลับ ฝ่ายพ่อแม่ตกใจมากนึกว่าลูกตายแล้ว เพราะกินแก่นข้าวซึ่งคนเขาไม่กินกันเข้าไปมาก
ก็ได้แต่ร้องห่มร้องไห้ ฝ่ายลูกนอนหลับสักครู่ก็ตื่นขึ้นมายิ้มแล้วหัวเราะอย่างสุขใจ
พ่อแม่เห็นเช่นนั้นก็ดีใจจึงต้มแก่นข้าวให้
ลูกกินเรื่อยมา จนข่าวนี้ลือไปทั่ว คนจึงได้หันมากินแก่นข้าวแทนรำข้าวกันตั้งแต่มาจนทุกวันนี้
แนวคิด
.....................แก่นข้าวเป็นนิทานพื้นบ้านประเภทอธิบาย ได้อธิบายถึงสาเหตุที่มนุษย์รู้จักกินข้าวเป็นอาหารหลัก
และมีคุณค่าต่อร่างกาย