จังหวัดยะลา

ชื่อ รายอฆอแน เจ้าชายหอยโข่ง

.................... รายอบือซา มีมเหสี ชื่อ เม๊าะซาตือมอ ครองเมืองกำปงบาราโย๊ะ อยู่มาวันหนึ่งมเหสีทรงตั้งครรภ์ และ อยากจะเสวยกวางเผือก นางอ้อนวอนให้สวามีไปล่ากวางเผือกโดยใช้เวลาเท่ากับระยะทรงครรภ์ของมเหสี จนกระทั่งครบกำหนดคลอดก็ยังหากวางเผือกไม่ได้ ด้วยความเป็นห่วงมเหสี พระองค์จึงรีบกลับพระราชวัง ครั้งเสด็จเข้าในพระราชวัง ด้วยความตื่นเต้น ได้สอบถามเหล่าเสนาอำมาตย์ถึงมเหสีและลูกน้อย แต่ไม่มีผู้ใด
กล้ากราบทูล รายอบือซาเกิดความสงสัยจึงรีบเสด็จเข้าไปในห้องบรรทมของมเหสี เมื่อทราบความจริงว่า มเหสีคลอดลูกออกมาเป็นหอยโข่ง จึงคิดว่ามเหสี มีชู้กับหอยโข่งจึงมีลูกออกมาเช่นนั้น พระองค์โกรธมาก และได้เนรเทศมเหสีและลูกออกจากเมือง นางได้พาลูกหอยโข่งเดินทางเร่ร่อนไปในป่าและได้อาศัยอยู่กับ
ตายาย ต่อมาเม๊าะซาตือมอรู้ความจริงว่าลูกซึ่งเป็นหอยโข่งนั้น แท้จริงเป็นมนุษย์ที่แอบแฝงอยู่ในหอยโข่ง นางจึงหาโอกาสที่จะทำลาย หอยโข่ง เพื่อนางจะได้อยู่ใกล้ชิดกับลูกน้อยเหมือนแม่ลูกทั่วไป ต่อมารายอบือซาระลึกถึงมเหสี และทรงสำนึกถึงความผิด ที่ไล่มเหสีกับลูกออกจากเมือง พระองค์จึง
ส่งให้ทหารไปตามหามเหสีและลูกน้อยกลับเข้าเมือง เมื่อทหารไปรับมเหสีกับลูกน้อยกลับเข้าเมือง รายอบือซาได้จัดงานเฉลิมฉลองอย่างเอิกเกริก และได้ทรงพระราชทานนามพระโอรสว่า รายอฆอแน แปลว่า เจ้าชายหอยโข่ง
คุณค่า แนวคิด สาระ
.....................นิทานเรื่อง รายอฆอแน เป็นนิทานที่สะท้อนให้เห็นถึงการกระทำที่ไม่มีเหตุผลของพระราชา ที่เข้าใจว่า มเหสีมีชู้ ต่อมาสำนึกได้และสั่งให้ทหารไปรับมเหสีและลูกกลับเข้าเมือง ส่วนมเหสีมีความรักพระโอรสมากแม้ จะเกิดเป็นรายอฆอแน (เจ้าชายหอยโข่ง) ก็ไม่รังเกียจพระโอรสซึ่งเป็นสายเลือดแท้ ๆ ของนาง ถึงจะถูก เนรเทศเข้าป่า ก็ยังดูแลพระโอรสจนกระทั่งทราบว่ารายอฆอแน คือ มนุษย์ที่แอบแฝงอาศัยอยู่ในหอยโข่ง และ
นางได้อยู่กับพระโอรสของนางตลอดไป